Humanisten wereldwijd verenigen zich op Malta

Van het abortusverbod in Polen tot de zoveelste vermoorde humanistische blogger in Bangladesh. Helaas staat de vrijheid overal ter wereld onder druk. Humanisten uit Europa (EHF) en de rest van de wereld (IHEU) bespreken tijdens hun jaarlijkse ontmoeting van  20 tot 22 mei in Malta wat ze hier samen aan kunnen doen.

Door Paulien Boogaard

Op uitnodiging van de Maltese humanisten houden leden van de European Humanist Federation  (EHF) èn die van de International Humanist Ethical Union (IHEU) hun jaarvergadering op Malta. Ook de internationale humanistische jeugd organisatie IHEYO is erbij. De Maltese humanisten organiseren bovendien een conferentie over migratie en vluchtelingen, een probleem waar zij op hun eiland al veel eerder dan de rest van Europa mee werd geconfronteerd en dat ze met andere humanisten willen bespreken.

Het Humanistisch Verbond is lid van beide en aanwezig op Malta. De EHF heeft leden uit de meeste Europese landen en ook uit Rusland. De IHEU heeft leden over de hele wereld, van de VS tot India, en van Guatemala tot Oeganda en Marokko. In de meeste van die landen moet hard gevochten worden voor vrijheden die humanisten cruciaal vinden.

Malta is overigens een mooi voorbeeld van hoe snel aan vrijheid gewonnen kan worden. Met 98 procent katholieken werd, onder druk van onder meer de humanisten, scheiden pas in 2012 gelegaliseerd, maar toen volgden verrassend genoeg wel al in 2014 het homohuwelijk en in 2015 het recht op geslachtsverandering.

Grote zorgen

Een mooi succes, maar er zijn ook grote zorgen over de vrijheid in Europa. EHF-voorzitter Pierre Galand stelt dat het  Europese project in gevaar is: “’Europese waarden en doelen zijn vervaagd onder druk van de diverse crises, zoals terroristische aanvallen, vluchtelingen , groeiend populisme, Brexit onderhandelingen en de ondermijning van fundamentele rechten in Polen en Hongarije. In plaats van samen te werken aan oplossingen bouwen lidstaten muren, proberen ze  onder verdragen uit te komen en trekken zich niets aan van zorgen over  autoritaire overheden en schaamtevolle deals. De humanistische waarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit zijn belangrijker dan ooit. ”

Europa

De oude Europese humanisten zoals de Engelse, Nederlandse en bijvoorbeeld Duitse zien hun nieuw toegetreden collega’s uit landen als Roemenië Polen en Rusland de strijd beginnen  voor erkenning van ongelovigen die zij lang geleden startten. In veel voormalige Oostblok- landen heeft de Kerk een enorme invloed gekregen en staan de rechten van vrouwen, homo’s, en ongelovigen zwaar onder druk.

Zo is in Polen abortus verboden, tenzij een vrouw verkracht is of haar leven in gevaar is. Nu wil de kerk zelfs die uitzonderingsgronden verbieden en de premier heeft daarop al positief gereageerd. Tot woede van de beweging voor vrouwen- en mensenrechten en de Poolse humanisten.

Kinderen krijgen  in veel landen, waaronder bijvoorbeeld Engeland en Italië, meer religie op school dan veel humanistische ouders wenselijk achten. En vrij en onafhankelijk denken wordt niet overal op prijs gesteld. Blasfemie is in de meeste Europese landen nog verboden.

Actie, lobby en debat

Het EHF, gezeteld in Brussel  voert samen met leden en partner organisaties voor vrouwen- homo- en mensenrechten acties en lobby bij onder meer het Europees parlement. Ze komen op voor vrijheid van denken en levensovertuiging, meningsuiting, scheiding tussen kerk en staat en staan op tegen elke vorm van discriminatie, proberen religieus extremisme te bestrijden en bijvoorbeeld op school de invloed van religie tegen te gaan en het vrije denken te bevorderen. Leden doen dat elk op eigen wijze in hun eigen land ook: Zo komen humanisten in Rusland en Roemenie  op voor het vrije denken en spreken, in Ijsland voor homorechten en ondersteunden  Franse en Belgische humanisten vluchtelingen met praktische en geestelijke hulp.

Gevaar

EHF, IHEU en leden waaronder de Nederlandse zijn solidair met bedreigde ongelovigen elders in de wereld, zoals de bloggers in Bangladesh, maar ook met bedreigde ex-moslims in eigen land.  Zoals IHEU voorzitter Andrew Cobson stelt: `Het was een gevaarlijk jaar om humanist te zijn, van Charley Hebdo tot de vermoorde bloggers, opsluiting en doodsvonnissen voor ongelovigen in Saudi-Arabië , Mauritanië en Egypte. Anderzijds groet het aantal ongelovigen en humanisten wereldwijd. We hebben leden in Azië, Afrika en Zuid-Amerika en er blijven organisaties bijkomen. `

In het IHEU-jaarverslag valt te lezen hoe IHEU met het Freedom of Thought Report en vertegenwoordiging in bijvoorbeeld de Verenigde Naties de ongelovigen in beeld brengt en voor hun rechten strijdt, met hun Mensenrechtenfonds individuen kon ondersteunen, campagne voert tegen blasfemie en tegen doodstraf voor vrijdenkers en vóór vrijlating van bedreigde ongelovigen. Samen met Hivos organiseerde IHEU bijvoorbeeld projecten tegen onaanraakbaarheid  in India, lezingen over humanisme in Nigeria, en een project over secularisme in Nepal.

Meer informatie?

Over de uitkomsten van de uitwisseling op Malta  valt  nog niets te zeggen, maar aan de hand van de jaarverslagen van de IHEU en de EHF die daar gepresenteerd worden, kunt u wel zien waar humanisten zich in Europa en wereldwijd mee bezig houden.